Οχι στην ασυλία του εγκλήματος Η κοινωνία ωριμάζει στο θέμα του πανεπιστημιακού ασύλου, λέει στην «Κ» ο αντεισαγγελέας Εφετών, Βασίλης Φλωρίδης

Κυριακή, 3 Μάϊος 2009

Συνέντευξη στον Σταυρο Τζιμα

Με τη φράση «δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου φορτώθηκε αυτό το βάρος δύο μήνες πριν αποχωρήσει λόγω ηλικίας, όταν οι ίδιοι οι πολιτικοί είχαν προδιαγράψει το αποτέλεσμα», ο αντιεισαγγελέας Εφετών και τέως προϊστάμενος της Eισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης κ. Βασίλης Φλωρίδης παρεμβαίνει, μιλώντας στην «Κ» στη δημόσια συζήτηση, για τις ενέργειες του κ. Σανιδά στην υπόθεση Βατοπεδίου. Ο κ. Φλωρίδης, που κατά καιρούς έχει ταράξει τα νερά με τις θέσεις του για επέμβαση της αστυνομίας στα πανεπιστήμια, την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, δεν ανήκει στους λειτουργούς που μασάνε τα λόγια τους. Ετσι, παραδέχεται ότι υπάρχει δυσπιστία απέναντι στη Δικαιοσύνη και ότι απόπειρες χειραγώγησής της γίνονταν πάντα. «Αυτός που θέλει να μείνει ανεξάρτητος μένει ανεξάρτητος», τονίζει επ’ αυτού.

– Πώς σχολιάζετε την άρνηση του κ. Σανιδά να μη στείλει τη δικογραφία για το Βατοπέδι στη Βουλή;

– Στον χώρο της Δικαιοσύνης αλλά και του εν γένει δημόσιου βίου μας, πρέπει να ισχύει το εξής δόγμα: «Εν αμφιβολία υπέρ της πλήρους διαφάνειας». Αυτό σημαίνει ότι όταν υπάρχουν πολλές ερμηνείες σχετικά με μία νομική διάταξη, τότε θα πρέπει να ακολουθείται αυτή που αποδίδει την πλήρη διαφάνεια, αυτή που δεν αφήνει σκιές στο ανεξάρτητο της Δικαιοσύνης. Ιδίως σε σοβαρές υποθέσεις που συνταράσσουν την ελληνική κοινωνία. Δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί o Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου φορτώθηκε αυτό το βάρος δύο μήνες πριν αποχωρήσει λόγω ορίου ηλικίας από την ενεργό υπηρεσία και μάλιστα, όταν οι πολιτικοί είχαν ήδη προδιαγράψει το αποτέλεσμα αυτής της υπόθεσης σε σχέση με τους εμπλεκόμενους συναδέλφους τους.

– Διαπιστώνετε κρίση εμπιστοσύνης του πολίτη απέναντι στη Δικαιοσύνη και αν ναι, πού το αποδίδετε;

– Σε μια γενικευμένη κρίση θεσμών υπάρχει γενική δυσπιστία των πολιτών απέναντι στους θεσμούς. Υπό το πρίσμα αυτό νομίζω ότι η Δικαιοσύνη είναι, ακόμη, σε ένα αρκετά καλό επίπεδο.

Επιλογή όχι διορισμός

– Αισθάνεστε ότι επιχειρείται χειραγώγησή της από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και ποια είναι η θέση σας; Πρέπει ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου να εκλέγεται ή να διορίζεται, όπως συμβαίνει τώρα;

– Απόπειρες χειραγώγησης γίνονταν πάντα. Το ζήτημα είναι να μη βρίσκονται δικαστικοί λειτουργοί να ενδίδουν. Από την εμπειρία μου των 20 ετών στο εισαγγελικό σώμα μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι αυτός που θέλει να μείνει ανεξάρτητος μένει ανεξάρτητος και μάλιστα επιβραβεύεται γι’ αυτό. Επιλογή προσωπικοτήτων όχι μόνο από δικαστικούς λειτουργούς αλλά και με τη συμμετοχή άλλων φορέων (Βουλή, καθηγητές Νομικής, δικηγόροι), θα μπορούσε επιτυχώς να αντικαταστήσει τον διορισμό των ανωτάτων δικαστικών λειτουργών.

– Το ότι έχει τρωθεί το κύρος του πολιτικού μας συστήματος το διαπιστώνει πλέον και ένα μικρό παιδί. Θα ήθελα να μου πείτε, ως έμπειρος δικαστικός λειτουργός, αν κατά τη γνώμη σας υπάρχει διέξοδος, αν μπορεί δηλαδή να αποκατασταθεί.

– Ασφαλώς υπάρχει. Δεν ήρθε το τέλος της Δημοκρατίας στη χώρα μας επειδή κάθε φορά κάποιοι ελάχιστοι πολιτικοί μεταχειρίζονται τη δημόσια εξουσία ως ιδιωτική επιχείρηση. Το κεντρικό πολιτικό ζήτημα όμως είναι να προλαμβάνεται η επανάληψη των σκανδάλων που απογοητεύει και κουράζει τους πολίτες και τους οδηγεί σταδιακά στην αναζήτηση άλλου είδους «σωτήρων». Μία τουρκική παροιμία λέει πως «αν κάτι γίνει μία φορά μπορεί να μη ξαναγίνει. Αν όμως ξαναγίνει, θα τριτώσει οπωσδήποτε». Στα πολιτικά κόμματα εναπόκειται να αυτοκαθάρονται κάθε φορά από τα διεφθαρμένα στελέχη τους.

Καταστροφές στα ΑΕΙ

– Η παραγγελία σας προς την ΕΛ.ΑΣ., τον Νοέμβρη του 2006, να εισβάλει στο πανεπιστήμιο εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα αδικήματα, είχε προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς εκλήφθηκε ως κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Τα όσα ακολούθησαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο είναι γνωστά και θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν αισθάνεστε δικαιωμένος.

– Δεν είναι θέμα δικαίωσής μου ή μη για τις θέσεις μου αλλά ωρίμανσης αυτής της κοινωνίας. Είναι δυνατόν με νόμο του ελληνικού κράτους να θεσπίζεται ασυλία στο έγκλημα; Για παράδειγμα, ο κλέφτης ενός πορτοφολιού στην οδό Τσιμισκή μπορεί να συλληφθεί αμέσως επ’ αυτοφώρω. Για να συλληφθεί ο κλέφτης ενός πορτοφολιού καθηγητή ή φοιτητή ή άλλου εργαζόμενου στο Πανεπιστήμιο, πρέπει να συνέλθει το αρμόδιο τριμελές όργανο της Πρυτανείας για να δώσει άδεια στην αστυνομία να εισέλθει στον χώρο των Πανεπιστημίων για να βρει ποιον κλέφτη; Φανταστείτε βέβαια εδώ άλλα σοβαρότερα εγκλήματα, όπως π.χ. μαζικές καταστροφές μέσα στα Πανεπιστήμια όπως συνέβησαν πρόσφατα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και οι οποίες δέον να σημειωθεί ότι δεν είναι κακούργημα, επιθέσεις σε φοιτητές, εργαζόμενους και πανεπιστημιακούς δασκάλους κ.λπ. Σε ποια χώρα του κόσμου υπάρχει αντίστοιχη νομοθετική διάταξη;

Ιδιωτικά Πανεπιστήμια

– Tο θέμα της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει την ίδρυση μη κρατικών ή ιδιωτικών πανεπιστημίων, είναι πάντα επίκαιρο. Ποια η θέση σας;

– Πρόκειται για μια αποστεωμένη κοινωνικά συνταγματική διάταξη που πρέπει άμεσα να αναθεωρηθεί, κατ’ αρχήν διότι αντίκειται στους κανόνες του ευρωπαϊκού κεκτημένου, έστω και αν είναι συνταγματική διάταξη, και κατά δεύτερο γιατί εμπεριέχει μέσα της και μία μεγάλη υποκρισία. Στην Ελλάδα λειτουργούν εκατοντάδες ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί, ιδιωτικά προνηπιαγωγεία, ιδιωτικά νηπιαγωγεία, ιδιωτικά δημοτικά σχολεία, ιδιωτικά γυμνάσια και ιδιωτικά λύκεια, όπου φοιτούν χιλιάδες Ελληνόπουλα τα οποία μάλιστα συνεχώς αυξάνονται και όταν έρθει η στιγμή της ανώτατης εκπαίδευσης θυμόμαστε τη δημόσια παιδεία. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι μας σπουδάζουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, πράγμα που σημαίνει εκτός άλλων μεγάλη οικονομική επιβάρυνση των ελληνικών νοικοκυριών και απίστευτη ταλαιπωρία των φοιτητών και των μελών της οικογένειάς τους και εμείς ακόμη σκεφτόμαστε εάν είναι προτιμότερο να σπουδάζει ο Ελληνας νέος στην Ελλάδα σε ένα μη κρατικό ή ιδιωτικό πανεπιστήμιο (ελληνικό ή ξένο) ή σε ένα αγγλόφωνο πανεπιστήμιο της Μπρατισλάβας!

– Βέβαια, οι πανεπιστημιακοί αντιδρούν σφόδρα.

– Φυσικό είναι. Διότι εάν ιδρυθούν άλλα πανεπιστήμια, θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Θα αναγκαστούν δηλαδή και αυτοί να αποδώσουν όπως αρμόζει σε ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, πράγμα που (όχι όλοι βεβαίως) δεν το επιθυμούν είτε διότι δεν έχουν τα προσόντα είτε διότι δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμιά τους (μονοπώλιο σε διάφορα προγράμματα κ.λπ.) είτε διότι δεν θέλουν να μειώσουν τις ώρες της εξωτερικής τους και πιο προσοδοφόρας γι’ αυτούς απασχόλησης. Οταν ήμουν φοιτητής στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης τη δεκαετία του ‘80, θυμάμαι ότι τρεις - τέσσερις οικογένειες έλεγχαν από παλιά σχεδόν όλες τις καθηγητικές θέσεις, ενώ σε κάποιες έδρες δεν μπορούσες να πλησιάσεις εάν δεν ήσουν συγκεκριμένου κόμματος. Διόριζαν καθηγητές τις συζύγους τους, τα παιδιά τους, τους γαμπρούς τους, τα αδέλφια τους, τους ομοϊδεάτες τους. Η οσφυοκαμψία και η γλοιώδης συμπεριφορά ήταν –φοβάμαι ακόμη ότι είναι σε ένα βαθμό– σημαντικά μέσα ανέλιξης στο πανεπιστήμιο. Ηταν λογικό με τα χρόνια να έρθει η παρακμή.

Aπαγόρευση καπνίσματος

– Tον Μάρτιο του 2008 προτείνατε την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, χωρίς παρεκκλίσεις. Τώρα ο κ. Αβραμόπουλος το ανακοίνωσε. Ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό για τα ελληνικά δεδομένα.

– Tα πάντα είναι εφικτά. Χρειάζεται πρώτα από όλα νομοθετική τόλμη. Η σύμβαση - πλαίσιο του ΠOY σχετικά με το κάπνισμα αναγνωρίζει ότι «βάσει επιστημονικών στοιχείων έχει σαφώς αποδειχθεί ότι η έκθεση στον καπνό προκαλεί θάνατο, ασθένεια, αναπηρία». Στην E.E. 650.000 άνθρωποι πεθαίνουν από τις συνέπειες του καπνίσματος, ενώ καταγράφηκαν πλέον και 80.000 θάνατοι από παθητικό κάπνισμα, από τους οποίους 7.000 σε χώρους εργασίας. Οι εργαζόμενοι στους χώρους εστίασης και τον ξενοδοχειακό κλάδο έχουν πιθανότητα 50% περισσότερο να προσβληθούν από καρκίνο των πνευμόνων. Κατά συνέπεια, η πλήρης απαγόρευση είναι μονόδρομος. Διαφορετικά, με ειδικούς κλειστούς χώρους στο ίδιο κατάστημα ή με καταστήματα ειδικά για καπνιστές, το ίδιο το κράτος, το οποίο είναι ταγμένο να προστατεύει τη δημόσια υγεία, έρχεται να επιβαρύνει έτι περαιτέρω την υγεία των πολιτών του, καθώς και την υγεία των εργαζομένων στους ειδικούς αυτούς χώρους, αφού η ποσότητα καπνού θα είναι πολλαπλάσια.