Δραματική αύξηση των απειλούμενων ειδών Υπό εξαφάνιση το 1/3 πτηνών και αμφιβίων

Αυξάνεται δραματικά στην Ελλάδα ο αριθμός των απειλούμενων ειδών πτηνών, αμφιβίων και ερπετών, ένδειξη δηλωτική της συρρίκνωσης της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των πολύτιμων οικοτόπων της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι από τους 750 νησιωτικούς υγρότοπους της χώρας μας, προστατεύονται μόλις δύο.

Τα απειλούμενα είδη της χώρας καταγράφονται στο «Κόκκινο Βιβλίο», που ενημερώθηκε για τελευταία φορά το 1992. Σήμερα η διαδικασία επικαιροποίησής του βρίσκεται σε εξέλιξη, το έργο συντονίζεται από το WWF Ελλάς και υλοποιείται από την Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία με τη συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας (στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον» 2000 - 2006). Αν και η σύγκριση ανάμεσα στο «Κόκκινο Βιβλίο» του 1992 και στο υπό επικαιροποίηση είναι δύσκολη, φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο αριθμός των απειλούμενων ειδών αυξάνεται: υπό εξαφάνιση βρίσκεται σήμερα περίπου το 1/3 των πτηνών και των αμφιβίων, έναντι του 1/4 το 1992! Πιο συγκεκριμένα:

• Πτηνά: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, ο αριθμός των απειλούμενων ειδών αυξήθηκε από 24,5% του συνόλου των ειδών της Ελλάδας το 1992 στο 27,7%, επί συνόλου 440 ειδών. «Είναι σαφές ότι λαμβάνοντας υπόψη τα πληθυσμιακά, κυρίως, δεδομένα των ειδών του πρώτου “Κόκκινου Βιβλίου” και αυτών του παρόντος, διαπιστώνεται ότι κατά τη διάρκεια αυτών των 15 ετών η κατάσταση έχει χειροτερέψει». Ανάμεσα στα είδη των οποίων οι πληθυσμοί μειώνονται πλέον ανησυχητικά είναι ο γυπαετός, ο ασπροπάρης, το όρνιο (gyps fulvus), η χαλκόκοτα και άλλα. «Το χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα είναι ο βασιλαετός, είδος που, ενώ το 1992 αριθμούσε 10 ζευγάρια, ελάχιστα χρόνια μετά έπαψε να φωλιάζει στην χώρα μας».

• Αμφίβια: Το 1992 τα απειλούμενα αμφίβια ήταν στο 6,25%, σήμερα το ποσοστό έχει ανέλθει στο 27,27% (6 από τα 22 είδη). Το πιο σπάνιο, η σαλαμάνδρα της Καρπάθου, εξακολουθεί να θεωρείται τρωτό.

• Ερπετά: Το 1992 τα απειλούμενα ερπετά ήταν 12% ενώ σήμερα είναι στο 18,75% (12 από τα 64 είδη). Τα 6 από τα 7 είδη που χαρακτηρίστηκαν απειλούμενα το 1992 συνεχίζουν να απειλούνται και σήμερα. Ανάμεσά τους οι θαλάσσιες χελώνες, η οχιά της Μήλου, η οχιά των ορεινών λιβαδιών και ορισμένα «νέα» απειλούμενα είδη όπως η σαύρα της Κρήτης και η λεβεντόσαυρα.

Η αύξηση των απειλούμενων ειδών συναρτάται άμεσα με την υποβάθμιση ή τη συρρίκνωση των ελληνικών οικοσυστημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι νησιωτικοί υγρότοποι. Εως το 2004 νομίζαμε ότι ήταν μόλις 64. Σήμερα, χάρη στο ερευνητικό πρόγραμμα του WWF Ελλάς, έχουν απογραφεί 750 σε 75 νησιά. «Από τους 750 υγροτόπους, μόνο δύο μεγάλοι προστατεύονται, το Ψαλίδι της Κω και οι Κουκουναριές της Σκιάθου», λέει ο υπεύθυνος του προγράμματος, κ. Καλούστ Παραγκαμιάν. «Δυστυχώς, το 85% των παράκτιων υγροτόπων βρίσκεται υπό σοβαρή απειλή, χάρη στη λογική: μπαζώνω - φυτεύω - κατοχυρώνω - χτίζω».