Η αποχή, «πονοκέφαλος» για Ρηγίλλης και Ιπποκράτους

Ποιοι δεν προσήλθαν στις ευρωεκλογές του 2004 και πόσο επηρέασε η επιλογή τους το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο εφιάλτης μιας πρωτοφανούς αποχής στις ευρωεκλογές ανησυχεί τους επιτελείς των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων, καθώς δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι οι ψηφοφόροι θα εκφράσουν διά της ηχηρής απουσίας τους από τις κάλπες τη δυσαρέσκεια και απογοήτευσή τους από τον τρόπο που διεξάγεται η αντιπαράθεση Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Είναι γνωστό άλλωστε ότι στις ευρωεκλογές ανέκαθεν η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν σαφώς μικρότερη σε σχέση με τις εθνικές εκλογές (βλ. σχετικό πίνακα), ενώ ειδικώς αυτή τη φορά οι ευρωκάλπες συμπίπτουν και με το τριήμερο που προσφέρει η αργία του Αγίου Πνεύματος (Δευτέρα 8 Ιουνίου), γεγονός που κάνει τους κομματικούς επιτελείς να προβλέπουν ότι πολλοί ψηφοφόροι θα εκφράσουν την απαξία τους στην πολιτική ζωή διά της παρουσίας τους σε κάποια... παραλία της χώρας.

Εφιαλτικό σενάριο

Το ενδεχόμενο αυτό είναι προφανές ότι ανησυχεί περισσότερο το κυβερνών κόμμα και λιγότερο αυτά της αντιπολίτευσης. Το δε εφιαλτικό σενάριο, όπως το ονομάζουν στη Ρηγίλλης, είναι να επαναληφθεί αντιστρόφως αυτό που συνέβη στις ευρωεκλογές του 2004, όπου το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλο κόμμα την απογοήτευση των ψηφοφόρων του εξαιτίας της μαζικής και απροσδόκητης αποχής τους από τις κάλπες. Καθώς τότε ήταν προεξοφλημένη η νίκη της Ν.Δ. δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία, αλλά είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι στις ευρωεκλογές του 2004 κατεγράφη το πρωτοφανές στη Μεταπολίτευση ποσοστό αποχής του 36,8%. Στις ευρωκάλπες δηλαδή προσήλθαν 1,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι λιγότεροι σε σχέση με τις εθνικές εκλογές που είχαν προηγηθεί μόλις τρεις μήνες νωρίτερα (Μάρτιος 2004).

Οπως φαίνεται και στον πίνακα (που έχει επεξεργασθεί βάσει των exit polls ο ειδικός εκλογικός αναλυτής κ. Πάνος Σταθόπουλος), στις ευρωκάλπες του 2004 απείχε το 13% των ψηφοφόρων της Ν.Δ., το 12% του ΣΥΡΙΖΑ, το 12% του ΛΑΟΣ, το 1,5% του ΚΚΕ και το 24,5% (!) όσων εκτιμάται ότι είχαν ψηφίσει ΠΑΣΟΚ στις εθνικές εκλογές που μόλις είχαν προηγηθεί. Με απλά λόγια δηλαδή ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ (ποσοστό που αναλογεί σε περίπου 730.000 πολίτες), προεξοφλώντας ότι το κόμμα τους θα υποστεί και δεύτερη συνεχόμενη βαριά ήττα δεν μετέβησαν καν στις κάλπες, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο την απογοήτευσή τους, αλλά ενδεχομένως και τον προβληματισμό τους για το αν ο κ. Γ. Παπανδρέου αποτελούσε όντως την ενδεδειγμένη ηγετική λύση για το κόμμα τους.

Η διαφορά των δύο

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η διαφορά των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων στις ευρωεκλογές του 2004, από 5% που είχε καταγραφεί στις προηγηθείσες εθνικές εκλογές (Ν.Δ. 45,36% ΠΑΣΟΚ 40,55%) εκτινάχθηκε στις 9 ποσοστιαίες μονάδες. Υπενθυμίζεται δε ότι στις ευρωεκλογές του 2004 απώλειες είχε και η Ν.Δ. (λόγω της αποχής 440.000 ψηφοφόρων της!) συγκεντρώνοντας έτσι 43,01%, έναντι 34,03% του ΠΑΣΟΚ.

Από την ανάλυση των ίδιων στοιχείων, όμως, προκύπτει κάτι ακόμη πιο ενδιαφέρον: Οπως φαίνεται στον ίδιο πίνακα -με εξαίρεση τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ που πάντα επιδεικνύουν μια «συμπαγή» εκλογική συμπεριφορά- όλα τα υπόλοιπα κόμματα είχαν στις ευρωεκλογές παρεμφερείς απώλειες της τάξεως του 12-13%. Σύμφωνα, λοιπόν, με τους υπολογισμούς του κ. Σταθόπουλου, αν αντίστοιχο ήταν και το ποσοστό της αποχής των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ (12-13% και όχι 24,5%), τα αποτελέσματα της ευρωκάλπης θα ήταν εντελώς διαφορετικά. Η Ν.Δ. θα ελάμβανε περίπου 41% και το ΠΑΣΟΚ το 37% των συνολικών ψήφων. Σε μια τέτοια περίπτωση, δηλαδή, η διαφορά των δύο κομμάτων στις ευρωεκλογές θα περιοριζόταν στις 4 ποσοστιαίες μονάδες, λιγότερη από αυτή που κατεγράφη στις εθνικές εκλογές!

Διαμαρτυρία

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι επιτελείς της Ρηγίλλης ουδόλως πλέον θεωρούν απίθανο το σενάριο το ΠΑΣΟΚ να καταλάβει στις επικείμενες ευρωεκλογές ποσοστό που εκκινεί από το 37% και ενδεχομένως φτάσει σε επίπεδα εθνικών εκλογών.

Την εκτίμηση αυτή ενισχύουν και δημοσκοπικές ενδείξεις βάσει των οποίων οι ψηφοφόροι της αξιωματικής αντιπολίτευσης μοιάζουν σε αυτή τη συγκυρία πολύ περισσότερο αποφασισμένοι να προσέλθουν στις ευρωκάλπες για να στηρίξουν το κόμμα τους, από τους αντίστοιχους της Ν.Δ. οι οποίοι εικάζεται ότι θα στείλουν ένα μήνυμα διαμαρτυρίας διά της απουσίας τους.

Ολα αυτά, ωστόσο, καθώς συνιστούν μόνον προβλέψεις και εκτιμήσεις, μένει να αποδειχθούν σε ένα μήνα από σήμερα. Πόσω μάλλον όταν τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη Ρηγίλλης υπάρχουν και στελέχη που εκτιμούν ότι η καταγραφόμενη από τις δημοσκοπήσεις δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων, ενδεχομένως πλήξει ισομερώς και τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας. Εξυπακούεται, βέβαια, ότι οι πρώτοι το απεύχονται, οι δεύτεροι το ελπίζουν...