Ανατροπές στην άμεση και έμμεση φορολογία

Ανατροπές στην άμεση και έμμεση φορολογία και αναδιανομή των φορολογικών βαρών ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών με στόχο τον περιορισμό του ελλείμματος το 2010 σε επίπεδα κάτω από το 10% από 12%-14% όπου εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί ως το τέλος του τρέχοντος έτους. Τα μέτρα που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναμένεται να επιφέρουν πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις, κυρίως στα υψηλά εισοδήματα και λιγότερες στα μεσαία, ενώ για τα χαμηλά προβλέπεται να υπάρξει μείωση. Ωστόσο τυχόν αύξηση των έμμεσων φόρων είναι βέβαιον ότι θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στις «τσέπες» όλων ανεξαιρέτως των νοικοκυριών που καταναλώνουν καύσιμα και αγοράζουν ποτά και τσιγάρα.

Χθες κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι για να μπει «φρένο» στον «δημοσιονομικό εκτροχιασμό» της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να ληφθούν μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, τα οποία θα κινηθούν τόσο στο πλαίσιο της περιστολής των δαπανών όσο και σε αυτό της αύξησης των εσόδων προκειμένου να επιτευχθεί, όπως είπε, «η σημαντική δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας μέσα στην επόμενη τριετία». Ο ίδιος παράγοντας δεν απέκλεισε αυξήσεις στους έμμεσους φόρους το 2010, ενώ για τον ΦΠΑ είπε ότι δεν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης η αναπροσαρμογή των συντελεστών. Παράλληλα, ανέφερε ότι τις επόμενες ημέρες θα σταλούν τα εκκαθαριστικά σημειώματα ΕΤΑΚ για το 2009, τα ειδοποιητήρια για τα τέλη κυκλοφορίας στα οποία θα ενσωματωθεί ο πρόσθετος ειδικός φόρος για τα αυτοκίνητα με κινητήρα άνω των 1.929 κ.εκ., ενώ εντός των επομένων ημερών αναμένεται να ξεκαθαρίσει το νέο καθεστώς με τα «πράσινα» τέλη που θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων ανάλογα με την εκπομπή των ρύπων. Το βέβαιο είναι ότι μια μείωση του ελλείμματος κατά 3 ως 4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ σημαίνει πως το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να εξοικονομήσει ποσό 10 δισ. ευρώ, από τα οποία τα μισά θα προέλθουν από τις αλλαγές στη φορολογία. Για να αντλήσει ο κρατικός προϋπολογισμός το ποσό αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει έντονο κυνήγι της φοροδιαφυγής με στόχο την είσπραξη του ΦΠΑ, θα εφαρμοστούν νέα αυστηρότερα τεκμήρια διαβίωσης στους κατόχους ΙΧ αυτοκινήτων, ακινήτων και σκαφών αναψυχής, θα καταργηθεί η ευνοϊκή φορολογία του 1% στις γονικές παροχές και στις κληρονομιές, θα ισχύσει κλίμακα φόρου με υψηλότερα ποσοστά, θα καταργηθεί το ΕΤΑΚ και θα αντικατασταθεί από τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, θα φορολογηθούν τα μερίσματα με βάση την κλίμακα φορολογίας φυσικών προσώπων και όλα τα εισοδήματα που σήμερα υπάγονται σε καθεστώς αυτοτελούς φορολόγησης με συντελεστές από 5% ως 20%. Ακόμη, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξει νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων ταυτόχρονα με τις αλλαγές στη φορολογία της ακίνητης περιουσίας.

Στα σχέδια του υπουργείου Οικονομικών είναι επίσης η κατάργηση του μέτρου της αυτοπεραίωσης που ευνοούσε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο ως 300.000 ευρώ και τους ελεύθερους επαγγελματίες με ακαθάριστα έσοδα 150.000 ευρώ, καθώς και η εφαρμογή νέων αντικειμενικών κριτηρίων προσδιορισμού των καθαρών κερδών των επιτηδευματιών. Ακόμη, σχεδιάζεται σταδιακή κατάργηση του καθεστώτος του τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματος που ισχύει σήμερα για αρκετούς επαγγελματίες και αντικατάστασή του από τον λογιστικό προσδιορισμό των κερδών με βάση τα βιβλία εσόδων- εξόδων.

Ετσι, αναμένεται να υπολογίζονται λογιστικά τα εισοδήματα και τα κέρδη όλων ανεξαιρέτως των κατασκευαστικών εταιρειών και των εργολάβων οικοδομών, ενώ ερώτημα παραμένει το αν τελικά η κυβέρνηση θα οδηγηθεί σε αποφάσεις που ενδεχομένως να τη φέρουν αντιμέτωπη με αρκετές κατηγορίες επαγγελματιών, όπως είναι οι ιδιοκτήτες ταξί, οι λιανοπωλητές λαϊκών αγορών, οι ιδιοκτήτες κάμπινγκ και ενοικιαζόμενων δωματίων που σήμερα φορολογούνται τεκμαρτά, δηλαδή βάσει ενός υποθετικού εισοδήματος που καθορίζουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και όχι βάσει των πραγματικών εισοδημάτων και των δαπανών.

Πάντως, για την εξασφάλιση των πολυπόθητων εσόδων το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει τη συνδρομή περίπου 1.500.000 ιδιοκτητών ακινήτων οι οποίοι εκτιμάται ότι θα σπεύσουν από το 2010 και μετά να νομιμοποιήσουν τους κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους. Με τη νέα ρύθμιση για τους ημιυπαίθριους χώρους που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αναμένεται, σύμφωνα με τον ίδιο παράγοντα, οι πολίτες να ανταποκριθούν και να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.